Gastroskopia i kolonoskopia to dwa kluczowe badania endoskopowe, które odgrywają istotną rolę w diagnostyce chorób układu pokarmowego. Oba te badania są dostępne w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), co umożliwia pacjentom uzyskanie niezbędnej diagnostyki bez ponoszenia wysokich kosztów. Gastroskopia jest procedurą, podczas której lekarz za pomocą cienkiego, elastycznego endoskopu bada górną część przewodu pokarmowego, czyli przełyk, żołądek oraz dwunastnicę. Badanie to pozwala na wykrycie różnorodnych schorzeń, takich jak wrzody żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie błony śluzowej żołądka, czy też nowotwory górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Dzięki gastroskopii można nie tylko zdiagnozować choroby, ale także pobrać próbki tkanek do dalszych badań histopatologicznych, co jest kluczowe w ocenie charakteru zmian, zwłaszcza w przypadku podejrzenia nowotworów. Kolonoskopia, z kolei, to badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli jelita grubego. Podobnie jak gastroskopia, kolonoskopia wykorzystuje endoskop, który wprowadzany jest przez odbyt, umożliwiając dokładne obejrzenie wnętrza jelita grubego.

Kolonoskopia jest nieoceniona w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu raka jelita grubego, ale także w diagnozowaniu innych chorób, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, polipy jelitowe oraz różnego rodzaju stany zapalne i inne zmiany patologiczne. Badanie to pozwala również na usunięcie drobnych polipów, co może zapobiec ich potencjalnemu przekształceniu się w nowotwór.

Zarówno gastroskopia, jak i kolonoskopia mogą być wykonywane w ramach NFZ, jednak pacjenci często muszą spełnić określone kryteria, aby uzyskać skierowanie na te badania. W przypadku gastroskopii, skierowanie może być wydane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub specjalistę, gdy istnieje podejrzenie chorób układu pokarmowego.